توانبخشی رباتیک؛ معجزه قرن

پدر یکی از دوستانم مدت‌ها پیش دچار سکته مغزی شد و تقریبا توانایی خود را در قسمت پاها از دست داد. جلسات متعدد فیزیوتراپی و انجام ورزش‌های تکراری و خسته‌کننده‌ی هر روزه تمام نیرو و انرژی او را گرفته بود تا اینکه به توصیه‌ی یکی از پزشکان از توانبخشی رباتیک در این زمینه کمک گرفت.

امروزه رباتیک پیشرفت چشمگیری داشته و تقریبا در تمام قسمت‌های زندگی ما نقش‌آفرینی می‌کند. ربات‌ها در زمینه‌ی بهداشت و درمان نیز بسیار کمک‌کننده هستند. اگر شما هم در اطرافتان کسی هست که دچار معلولیت باشد و یا در اثر برخی بیماری‌ها توانایی فیزیکی خود را از دست داده‌است بهتر است بدانید ربات توانبخشی چیست و با کاربرد رباتیک در توانبخشی آشنا شوید.

در این مقاله هر آنچه که لازم است درباره‌ی توانبخشی با ربات و انواع و مزایا و… بدانید را در اختیارتان قرار داده‌ایم. فقط چند دقیقه کوتاه از زمان خود را به خواندن این مقاله اختصاص بدهید.

توانبخشی رباتیک چیست و چطور می‌تواند مؤثر و کمک‌کننده باشد؟

توانبخشی رباتیک یک حیطه‌ی تحقیقاتی است که با بهره بردن از دستگاه فیزیوتراپی رباتیک به تقویت و درک توانبخشی اختصاص داده شده که شامل توسعه دستگاه‌های رباتیک جهت کمک به عملکردهای متفاوت حسی و حرکتی مانند دست، بازو، مچ پا، پا و… است.

استفاده از ربات در توانبخشی برای بیمار قابل تحمل‌تر است و البته طبق نتایج به دست آمده از تحقیقات استفاده از این روش برای بیمارانی که مشکل حرکتی دارند مانند بیماران با سکته‌ی مغزی از روش‌های موثر درمانی است.

دستگاه‌هایی که برای توانبخشی به اندام‌های ناتوان طراحی شده‌اند جهت حمایت از حرکت مفاصل می‌توانند زمان تمرینات را افزایش داده و در عین حال به درمانگران کمک زیادی کنند. علاوه‌بر زیادتر کردن حرکات تکراری راه‌های دیگری هم هستند که رباتیک می‌تواند در درمان کمک کند مانند نظارت و کنترل حرکت مثل سرعت، دامنه و جهت، بازخورد حسی دادن در حین حرکت، ایجاد کردن یک محیط امن، حمایت از وزن و… .

توانبخشی رباتیک یک تحول بزرگ در مهندسی پزشکی و در پی آن تعامل انسان و ربات است. در این حیطه درمان‌گران، پزشکان و مهندسین جهت کمک به توانبخشی بیماران نهایت همکاری را با هم دارند.

هدف اصلی در این زمینه این است که فناوری‌های قابل اجرا توسعه یافته و به سهولت توسط درمان‌گران، پزشکان و بیماران مورد استفاده قرار گیرد. همچنین با افزایش میزان اثربخشی درمان‌های کلینیکی باعث آسان‌تر شدن فعالیت‌های روزانه‌ی بیماران شود.

تاریخچه توانبخشی رباتیک و هدف از آن

هر دو سال یکبار کنفرانس بین‌المللی توانبخشی برگزار می‌شود. تاریخچه اولین کنفرانس به سال 1989 برمی‌گردد و آخرین کنفرانس در سال 2019 در شهر تورنتو برگزار شده‌است. از دو دهه پیش رباتیک برای کمک به بیماران با بیماری‌های تورولوژی استفاده شده‌است و بیشتر افرادی که دچار معلولیت هستند از ربات‌های توانبخشی استفاده می‌کنند.

هدف اصلی از ساخت ربات‌های توانبخشی استفاده از آن‌ها جهت بهبود بیماران نبود و بیشتر برای کمک به تشخیص دادن اشیا از طریق لمس کردن برای کسانی‌ که دچار بیماری سیستم اعصاب بودند طراحی شد.

بیشترین استفاده از ربات‌های توانبخشی برای بهبود یافتن بیمارانی که در راه رفتن، ایستادن و تعادل مشکل دارند است. در ساختن این ربات‌ها باید اطمینان داشته باشیم که سازگار با پیشرفت بیمار است زیراکه باید از حرکت‌های انسان استفاده کنند. البته این از کارهای سیار پیچیده است چون ربات‌ها با افراد دارای معلولیت و کم توان کار می‌کنند و اگر اشتباهی صورت بگیرد قادر نیستند به سرعت واکنش نشان بدهند.

بطور کلی اهداف توانبخشی رباتیک را می‌توان در بهبود راه رفتن، بهبود دامنه حرکت، حس عمقی اندام تحتانی و قابلیت‌های ارزیابی دانست.

ناگفته‌های توانبخشی رباتیک در تعیین میزان توانمندی بیمار

ربات‌های توانبخشی با بهره‌مندی از یکسری تکنیک‌ها میزان توانمند بودن بیمار را تعیین می‌کنند برخی از این تکنیک‌ها عبارتند از

• تمرینات فعال کمکی
• تمرینات فعال محدودکننده
• تمرینات مقاومتی
• تمرینات غیرفعال
• تمرینات قابل تطابق

بخاطر داشته باشید که فقط به این تمرینات محدود نمی‌شود و تکنیک‌های دیگری نیز وجود دارند. در ادامه توضیح مختصری از هر کدام داده شده‌است.

تمرین فعال کمکی

در این تمرینات بیمار دستان خود را درون الگویی که از پیش تعیین شده است، بدون ذره‌ای مقاومت حرکت می‌دهد.

تمرین محدود کننده فعال

این تمرین برای زمانی در نظر گرفته می‌شود که ساعد بیمار از محدوده‌ای که تعیین شده خارج شده‌باشد که با نیروی مخالف روبرو می‌گردد.

تمرین فعال مقاومتی

این تمرین یعنی انجام دادن حرکت با وجود نیروی مقاومت در خلاف آن است. برخی از دستگاه‌ها مانند mime، mitو manus و… می‌توانند تمرینی با حرکت فعال مقاومتی را ایجاد کنند.

تمرینات غیر فعال

در این تمرینات اندام‌ها از جلوی بیمار هل داده می‌شوند.

تمرینات قابل تطابق

تمرینات تطبیقی را می‌توان یک تمرین اضافی دانست که تا کنون ربات‌ها انجام نداده‌اند و باید با الگوی ناشناخته و جدیدی سازگار شوند. دستگاه‌هایی مانند mime برای تمرینات تطبیقی مناسب هستند.

همه‌ی دستگاه‌های نامبرده شده تمرینات محدودکننده‌ی فعال را پشتیبانی می‌کنند. در طی سال‌های اخیر بر تعداد ربات‌های توانبخشی افزوده شده است اما بدلیل آزمایش‌های کلینیکی تعداد آن‌ها محدود است. کلینیک‌های زیادی آزمایش‌هایی را انجام داده‌اند؛ ولی ربات‌ها تایید نشدند چون آن‌ها می‌خواهند توانایی کنترل ربات از راه دور را داشته باشند.

بررسی مزایای استفاده از توانبخشی رباتیک برای بیماران و درمانگر

مشارکت دادن ربات‌ها در توانبخشی بیماران دارای جنبه‌های مثبتی است از اولین جنبه‌های مثبت آن می‌توان به این اشاره کرد که یک تمرین را به هر تعدادی که می‌خواهید می‌توان تکرار کرد و دومی بدست آوردن ارزیابی دقیقی از میزان پیشرفت و یا پسرفت بیمار است.

همچنبن دریافت نمودن اندازه‌گیری دقیق از طریق حسگر یا سنسور نیز هست( هنگامی‌که دستگاه دارد اندازه‌گیری می‌کند باید مراقب بود چون امکان دارد عملکرد دستگاه به سبب حرکاتی که بیمار جهت خارج شدن انجام می‌دهد دچار اختلال شود).

این ربات‌ها نیاز به درمان مداوم برای زمان طولانی را می‌توانند تامین کنند و دستگاه‌هایی بسیار عالی هستند.

ربات‌های امروزی در درک کردن ناتوان هستند و نیازهای بیماران را مانند یک درمان‌گر در روند بهبودی متوجه نمی‌شوند؛ اما در آینده احتمالا این قابلیت به آن‌ها اضافه شود.

از دیگر نکات مثبت ربات‌های توانبخشی نیاز نداشتن به صرف انرژی زیاد توسط درمانگر است.

این اواخر از ربات‌های توانبخشی در آموزش پزشکی، جراحی از راه دور و جراحی‌های متنوع استفاده می‌شود؛ اما مشکل این است که نمی‌توان از راه دور آن‌ها را کنترل کرد.

برخی بر این باورند که می‌توان از ربات صنعتی بجای ربات توانبخشی استفاده کرد؛ اما این باور درست نیست چون ربات توانبخشی باید قابلیت تنظیم و برنامه‌ریزی داشته باشد. از ربات به دلایل مختلفی ممکن است استفاده شود؛ ولی ربات‌های صنعتی در هر حالی یکسان عمل می‌کنند و در عملکردشان تغییری نمی‌توان ایجاد کرد مگر اینکه محصول اندازه‌اش خیلی کوچک یا بزرگ باشد که همین هم برای ربات‌های صنعتی نیاز به قابل تنظیم بودن دارد.

از کجا بدانیم توانبخشی رباتیک بهتر است؟

شاید با خود بگویید دلیل تاکید ما به استفاده از ربات توانبخشی چیست و چه کاربردی دارد؟ در اسپانیا به دلیل بالا رفتن سن تعداد افراد ناتوان رو به افزایش است این یعنی نیاز به توانبخشی هم افزایش یافته است. ربات‌های توانبخشی در اسپانیا دارای محبوبیت بالایی هستند زیراکه هزینه‌ی معقولی هم دارند.

بیماران دچار سکته مغزی نیز نیاز زیادی به کمک آن دارند؛ زیرا یک روش برای تحریک درون عضلانی محسوب می‌شود. بیماران دچار سکته‌ی مغزی تجربه‌ی آسیب بافت مغزی را دارند که همین باعث ناتوان شدنشان تا حداقل شش ماه بعد از سکته می‌شود.

این ربات‌ها تمام تمریناتی را که یک درمانگر ارائه می‌دهد را می‌توانند انجام دهند و حتی برخی از تمرینات که برای بیمار بسیار سخت است را هم انجام می‌دهند. بنابراین بیمار شانس بیشتری برای بهبود دارد، از بسیاری مشکلات رها می‌شود، یک مراقب شخصی همیشه همراه خود دارد و تا سال‌ها پس از سکته هم می‌تواند بهبود یابد.

انواع ربات های توانبخشی

ربات‌های توانبخشی دارای انواع مختلفی هستند که برای افراد ناتوان بسیار کمک‌کننده است. در زیر دو نوع از آنها را معرفی کرده‌ایم.

ربات توانبخشی InMotion

این ربات در مواردی مورد استفاده قرار می‌گیرد که تمرینات رسیدن به هدف، حرکت را در محور افقی و با کاهش جاذبه انجام پذیر باشد. مانند حرکاتی که در آن باز شدن و خم شدن شانه و یا چرخش خارجی شانه باید انجام بگیرد، بکار بردن ربات خیلی راحت است.

استفاده از این توانبخشی رباتیک اینگونه است که بیمار روی صندلی که روبروی میز دستگاه است می‌نشیند و نگاهش به صفحه کامپیوتر است و سعی دارد که هدف را به دست آورد. حال زمانیکه بیمار به هدفی رسید که دستگاه مدنظر دارد؛ درمانش موفق خواهد بود.

ربات توانبخشی hip bot

یکی دیگر از ربات‌های توانبخشی است که بیشتر برای بیمارانی که محدودیت حرکتی دارند استفاده می‌شود. ران یکی از مفاصل مهم در بدن است که مسئول حمایت وزن ماست و اجازه‌ی حرکت و حفظ وضعیت ایستاده ما را می‌دهد.

حال افرادی که در تصادف دچار شکستگی شدند یا در این مفصل مشکلی دارند و نیاز به درمان توانبخشی است استفاده از این ربات‌ها بسیار کمک‌کننده می‌باشد؛ زیرا این ربات‌ها حرکات دور و نزدیک کردن پاها، خم شدن و باز کردن پاها را با هم ترکیب کرده و به حرکت دوباره‌ی بیمار کمک می‌کند.

این ربات‌ها با استفاده از pid قابل کنترل هستند و برای هر پا باید جداگانه استفاده شوند.

تی‌اس گروپ یک راهنمای خوب

ربات‌های صنعتی و توانبخشی رباتیک هر روزه در حال پیشرفت هستند و این روزها با کارایی و انواع مختلف در بازار موجود می‌باشند. لازم است این ربات‌ها را باتوجه به محیطی که قرار است استفاده شود شخص‌سازی کنیم. بنابراین انتخاب یک ربات، چالشی بزرگ محسوب می‌شود و راهنمایی شخصی کاربلد می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.

افراد متخصص و باتجربه‌ای در تی‌اس گروپ هستند که می‌توانند با مشاوره دادن و راهنمایی از دغدغه‌ی شما بکاهند. برنامه‌نویسی و همچنین بکارگیری ربات‌ها کاری تخصصی است و داشتن فردی راهنما در این زمینه ضرورت دارد. تی‌اس گروپ تمامی کارهای نصب و راه‌اندازی و برنامه‌ریزی را در کنار تعمیر، تغییر کاربری، بروزرسانی کردن و حتی خدمات پس از فروش را ارائه می‌دهد.

متخصصان تی اس گروپ به شما برای انتخاب ربات بهتر مشاوره می‌دهند.

گروهی با اعضای مشتاق، خلاق و کاربلد هستند که تعهد در کار را اولویت خود قرار داده و نهایت تلاش خود را برای ارائه‌ی خدمات و محصولات خوب می‌کنند. این گروه محصولات یاسکاوا را ارائه می‌دهند و با شرکت‌های بزرگی مانند زرماکارون، زرکام، صاایران و… همکاری داشته‌اند.

تی‌اس گروپ هم به صورت آنلاین و هم حضوری خدمات مشاوره‌ای را ارائه می‌دهد. شما در هر زمانی می‌توانید با این گروه در ارتباط باشید و پاسخ سوالات خود را از طریق کامنت و پیامک دریافت کنید. جهت گرفتن مشاوره تلفنی نیز می‌توانید تماس حاصل فرمایید. اعضای این گروه با داشتن تخصص، تجربه و خلاقیت آماده‌ی خدمت‌رسانی به مشتریان است.

سخن پایانی

با پیشرفت ربات‌ها نیاز است تا دانش و تخصص ما نیز برای بکارگیری آن‌ها افزایش یابد، اما راه‌اندازی و استفاده از ربات‌ها نیازمند داشتن تخصص و تجربه در این زمینه است. در صورتیکه خودمان دانش و تخصص کافی را نداریم باید از فردی کاربلد و باتجربه راهنمایی بگیریم.

تی‌اس گروپ دارای اعضایی متخصص، باتجربه و دانش و خلاق است که برای راه‌اندازی، برنامه‌نویسی و … می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. این گروه در انتخاب ربات و موارد مربوط به آن  با شما همراه است. در قسمت بالا بطور کامل درباره‌ی این گروه و کار فوق‌العاده‌شان توضیح داده‌ایم.

تی‌اس گروپ آماده‌ی پاسخ‌دهی به سوالات شما از طریق تماس تلفنی و کامنت است. با برقراری تماس نیز می‌توانید مشاوره دریافت کنید.

در این مقاله تلاش کردیم هر آنچه که لازم است درباره‌ی توانبخشی با ربات و کاربرد رباتیک در توانبخشی در اختیارتان قرار دهیم. امیدواریم از خواندن این مقاله لذت برده باشید.